• zachodzą one w jednym kierunku

• każda zmiana jest zależna od poprzedniej i wywiera wpływ na późniejszą

• wpływa na pojawienie się nowych właściwości i zdolności

• polega na przechodzeniu od funkcji niższych do wyższych

Badania nad rozwojem:

1. Podejście normatywne (krótkoterminowe) - aby zbadać jak dzieci w danym okresie funkcjonują.

2. Badania długotrwałe – badany jeden człowiek i w długich okresach czasu; badanie osobowości człowieka.

Norma statystyczna – stosowanie normy w sensie statystycznym nie może samodzielnie wyrokować o jakiejś sytuacji, ale jest przydatne.

Społeczno – kliniczne znaczenie normy:

Norma to brak symptomów sygnalizujących stan patologiczny.

Symptomy patologiczne:

• obiektywne – obserwowane w zachowaniu objawy nieprzystosowania

• subiektywne – przykre uczucia przeżywane przez dziecko, ale nie ujawniane na zewnątrz (lęki, depresje).

Teoretyczne znaczenie normy:

Celem jest sformułowanie wzorca dojrzałej osobowości:

• zbyt rygorystyczny - „wszyscy są nienormalni”

• zbyt liberalni - „wszyscy są normalni”